ابتدا باید بدانیم ساختار انواع تیرچه و مواد تشکیل دهنده آن ها چگونه است. آن ها را بشناسیم تا بتوانیم بهترین نوع تیرچه را برای ساختمان انتخاب کنیم.

تیرچه چیست؟

از دیر باز تا به امروز از تیرچه در تمام سازه ها استفاده می شود .در اصطلاح به الوار افقی گفته می شود که در قسمت های سقف یا کف ساختمان به منظور کاهش بارهای مرده (وزن بلوک ، بتن اصلی و…) و زنده ی سقف و انتقال آن به تیر و ستون های اصلی ساختمان استفاده می شود. با گذشت زمان انواع تیرچه ها با استحکام بالا جایگزین تیرچه های چوبی شدند.

انواع تیرچه

انواع مختلفی از تیرچه ها در بازار وجود دارد که بسته به نوع نیاز از هر کدام می توان در ساختمان استفاده کرد.

انواع تیرچه ی صنعتی و سنتی موجود در بازار عبارتند از: تیرچه ی بتنی صنعتی یا سنتی، تیرچه ی پیش ساخته ی تنیده، تیرچه ی خرپایی، خرپای تیرچه صنعتی و تیرچه بتنی، تیرچه با قالب سفالی(فوندوله دار)، تیرچه ی فلزی با جان باز (کرومیت)، تیرچه ی صنعتی و …

تیرچه سفالی ( فوندوله دار)

تیرچه ی سفالی در واقع مدل سنتی تیرچه های بتن می باشد. تفاوت سفالی با بتنی این است که به جای قرار گیری در قالب موقت و بتن ریزی، در بلوک های سفالی قرار می گیرند.

البته لازم به ذکر است که این نوع تیرچه به علت نداشتن استاندارد در ایران ممنوع شده است.

تیرچه ی بتنی سنتی و صنعتی

سازه ای ساخته شده از ترکیب بتن و میلگرد های فولادی.اجزای اصلی تشکیل دهنده ی این نوع تیرچه ی بتنی عبارتند از: میلگرد بالا ، پایین ، عرضی ، میلگرد تقویتی، بتن پاشنه، جوش برای اتصال میلگرد ها

ترتیب قرار گیری میلگرد ها اینگونه است که: در بال تحتانی دو عدد و در بال فوقانی یک عدد میلگرد با نمره های حداقل 8 و حداکثر 16 استفاده می شود. این میلگرد ها با میلگرد عرضی بصورت تکی یا دوتایی به هم متصل می شوند.در تیرچه هایی که طول زیاد دارند، یک میلگرد اضافی جهت تقویت و محکم شدن در قسمت پایینی تیرچه افزوده می شود.

بتن پاشنه از لحاظ مقاومتی ضعیف تر از بتن اصلی است. باید رده ی مقاومت بتن پاشنه مطابق آیین نامه از رده ی c25 باشد. در واقع نقش اساسی در نگهداری از میلگردها را دارد و تقریبا 10 روز بعد از بتن ریزی به مقاومت استاندارد خود می رسد.

مزایا و معایب استفاده از تیرچه بتنی:

مزایا:

_ ایجاد سطح یکنواخت در زیر و روی سقف

_ به سیستم قالب بندی برای عملیات بتن ریزی سقف نیاز ندارد.

_ مصرف بتن اصلی کمتر می شود

معایب:

_ امکان بوجود آمدن ترک های طولی بعد از بتن ریزی

_ محدودیت پوشش کار در دهانه های زیاد تا 8 متر

_ محدودیت اجرایی تیرچه ی بتنی در مکان با حالت های قوسی و مثلثی شکل

اگر اطلاعات بیشتری در این زمینه نیاز دازید به شما توصیه میکنیم مقاله ویژگی های سقف تیرچه بلوک را مطالعه کنید.

تفاوت تیرچه صنعتی با سنتی

تیرچه صنعتی همانند تیرچه بتنی سنتی و سفالی از خرپایی فلزی تشکیل شده است.در تیرچه صنعتی برای اتصال از جوش نقطه ای استفاده می شود برخلاف تیرچه سنتی که از جوش قوس الکتریکی استفاده می شود.( تیرچه ی حاصل از جوش قوس الکتریکی شکننده تر است).

تیرچه صنعتی در کل وزن کمتر و قیمت مناسب تری دارد.

در تیرچه های صنعتی تمام مراحل کنترل کیفیت صورت می گیرد برخلاف تیرچه های سنتی.

تولید تیرچه سنتی سبب افزایش میلگرد های پرتی می شود ولی در تیرچه صنعتی می توان تا متر اخر میلگرد را استفاده کرد.

تیرچه پیش تنیده

این تیرچه بصورت پیش ساخته می باشد زیرا که در کارخانه های مجهز تولید می شوند.این تیرچه ی پیش تنیده از مقطع بتن و مفتول های فولادی ساخته می شود. بتن تیرچه ی پیش تنیده از مقاومت بیشتر نسبت به تیرچه ی بتنی برخوردار است.در تولید تیرچه پیش تنیده ابتدا مفتول های فولادی به وسیله ی جک های مخصوص کشیده می شوند سپس بتن ریزی می شود.هنگامی که از خشک شدن بتن اطمینان حاصل شد، مفتول ها را آزاد می کنند. این کار باعث افزایش مقاومت تیرچه ها در برابر فشار و ترک خوردگی می شود. این نوع تیرچه چون در کارخانه تولید می شود از انواع تیرچه صنعتی است.

مزایا:

_ به علت مصرف کمتر فولاد از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه است

_ کاهش وزن فولاد سازه و فونداسیون

_ سرعت اجرای بالا

_ امکان اجرا تا دهانه ی 12 متر را دارد

_ برای اجرا نیاز به نیروی متخصص نیست

هیچ محدودیتی در اجرای تیرچه های پیش تنیده وجود ندارد و در سازه های مختلف و ساختمان های تجاری، اداری و مسکونی و پل … می توان آن را به کار برد.

معایب:

_ پروسه ی ساخت بسیار حساسی دارد از این نظر که نیاز به نیروی متخصص در تولید دارد.

تیرچه فلزی یا کرومیت

تیرچه ی فلزی از ترکیب تیرچه فولادی با جانباز ساخته می شود. فرق تیرچه ی بتنی با کرومیت در این است که پاشنه کرومیت فلزی است، ولی پاشنه بتنی، بتن است. ساختار این نوع کرومیت: پاشنه یا بال از ورقه ی فولادی 3 یا 4 سانتی متری و در بخش فوقانی بجای استفاده از میلگرد از نبشی استفاده می شود.

تیرچه کرومیت نیاز به شمع بندی ندارد و قادر است بار های اجرایی را مستقیما تحمل نماید. از این رو برای ارتفاع طبقات زیاد و شمع بندی که دشوار و پر هزینه است، بسیار مناسب است.

مزایا:

_ به علت سبکی در صورت استفاده از بلوک یونولیتی سرعت اجرایی بالایی دارد.

_ وزن سقف تا 30 درصد کاهش می یابد چرا که بتن پوششی کمتری نیاز دارد.

_ در ارتفاعات مختلف قابل اجرا است

_ نیاز به شمع بندی نداشتن باعث می شود بتن ریزی در یک مرحله انجام شود.

معایب:

_ اجرای سقف کرومیت به نیروی متخصص و ماهر نیاز دارد.

_ ممکن است بعد از گذشت زمان اثر تیرچه در سقف گچکاری شده دیده شود.

_ هزینه ی ساخت تیرچه پیش تنیده تقریبا 50 درصد از کرومیت کمتر است در حالی که مقاومت آن بیشتر است.

قیمت تیرچه

قیمت تیرچه همواره در حال تغییر است و با توجه به هر مدل و میزان استفاده از فولاد و … با هم تفاوت دارند. نکته ی مهم که قبل از خرید باید بدانید این است که خرید تیرچه بر حسب متر مربع است. در اصطلاح به آن قیمت کامل سقف می گویند. این محصول را به هیچ عنوان بر حسب کیلو نباید بفروشند. چرا که کارفرما نمی داند وزن هر تیرچه چند کیلو است و یا هر متر چند کیلو دارد.

برای ساختمان از کدام نوع تیرچه استفاده کنیم؟

ما در این مقاله مزایا ، معایب و ویژگی های انواع تیرچه ها را بیان کردیم. هنگام خرید تیرچه برای ساختمان باید به فاکتور هایی همچون مساحت پروژه ، میزان بودجه ، دسترسی به کارخانه و…. توجه نمود.